Ο συγγραφέας του μυθιστορήματος «Οι Απαράφθορες», Στέλιος Χαλκίτης, μιλά στο Reader.gr τους ήρωές του, τις έννοιες των λέξεων, την Κάλυμνο που αγαπά, αλλά την ανάγκη που τον ωθεί στο γράψιμο

Γεννήθηκε στην Κάλυμνο όπου ζει, εργάζεται και συγγράφει. Ο λόγος για τον Στέλιο Χαλκίτη, τον συγγραφέα του μυθιστορήματος «Οι Απαράφθορες» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις IANOS, ο οποίος σε μια προσπάθεια να βρει απαντήσεις στις υπαρξιακές του ανησυχίες, ταξίδεψε σε Ινδίες, Θιβέτ, Ιμαλάια και Άγιο Όρος. Παρόλα αυτά, πάντα γύριζε στον τόπο του, την Κάλυμνο.

Κείμενο: Γιάννης Μπαϊρακτάρης

Επί σειρά ετών αρθρογραφούσε σε ελληνικές εφημερίδες για πολιτικά, φιλοσοφικά και κοινωνικά θέματα, υποστηρίζοντας με θέρμη τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα των γυναικών και την ισότητα εν γένει, όπως και την ανάγκη αναθεώρησης πάσης φύσεως βεβαιοτήτων. Με αφορμή το πέμπτο του βιβλίο, κάναμε μια συζήτηση μαζί του για τους ήρωές του, τις έννοιες των λέξεων που χρησιμοποιεί, αλλά και την κατάσταση την οποία βιώνουμε σήμερα.

Γεννηθήκατε, ζείτε και γράφετε στην/για Κάλυμνο. Τι ρόλο παίζει το νησί για εσάς;

Η Κάλυμνος για μένα, πέραν του ότι είναι ένα πανέμορφο νησί, είναι οι αναμνήσεις μου, γιατί τι είμαστε; οι αναμνήσεις μας είμαστε, αυτές μας καθορίζουν, και αυτές τουλάχιστον σε έναν μεγάλο βαθμό οδηγούν την πορεία μας στο μέλλον. Κάπου κάπου περιδιαβαίνω τις γειτονιές που μεγάλωσα και οι μορφές, ακόμα και τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά της εποχής εκείνης, ζωντανεύουν μπροστά μου και κατακλύζομαι από καταιονισμό συναισθημάτων. Νομίζω πως το να ζεις εκεί που μεγάλωσες είναι κάπως, πώς να το πω, είναι σαν να υποχρεώνεσαι να δεις πραγματικότητες που ενδεχομένως θα αγνοούσες αν ζούσες κάπου αλλού. Βλέπεις, ας πούμε, τα κτίρια να γερνάνε, άλλα να εξαφανίζονται, και τότε υποχρεώνεσαι σε ένα εαυτοστρεφές κοίταγμα.

Ποιους συγγραφείς διαβάζατε από μικρός;

Μανιωδώς διάβαζα τους κλασικούς, Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Παπαδιαμάντη, αργότερα Τζόυς, Ναμπόκοφ, Κάφκα, Λέσινγκ, Σαραμάγκου…

Ποια ανάγκη σας κινητοποιεί στο να γράφετε;

Καθημερινά συναναστρεφόμαστε αυθεντικούς δασκάλους της υποκριτικής και της υποκρισίας, της υπανθρωπίας, αλλά και του ανθρώπινου μεγαλείου, αυτοί σου δημιουργούν την ανάγκη να καταδείξεις τα έργα και τις ημέρες τους. Αρκεί, γράφοντας να φτάνεις στο βάθος του μυσταγωγικού χαρακτήρα της ιστορίας σου, γιατί μόνο τότε σου προσφέρονται δύο προνομιακής τάξης εκπορεύσεις, αφενός λειτουργεί απελευθερωτικά για τον ίδιο τον συγγραφέα και αφετέρου δίνει στον αναγνώστη την ευκαιρία να σκεφτεί, να προβληματιστεί, να διακρίνει τις δικές του συνάφειες στις σκέψεις, τα λόγια και τις πράξεις των προσώπων που δρουν στην ιστορία σου.

Πότε γράψατε κάτι για πρώτη φορά στη ζωή σας; Τι ήταν αυτό;

Για πρώτη φορά έγραψα σε μια χαρτοσακούλα του μανάβη όταν μικρό παιδάκι ήθελα να αποτυπώσω διάφορες παιδικές σκέψεις και προβληματισμούς. Αλλά και αργότερα, συνέχισα να καταγράφω συλλογισμούς, απορίες, και γεγονότα που δεν ήθελα να λησμονήσω.

Ακολουθείτε κάποια συγκεκριμένη διαδικασία στο γράψιμό σας; Δηλαδή, όταν ξεκινάτε να γράψετε κάτι, έχετε μια ολοκληρωμένη ιδέα στο μυαλό σας ή ξεκινάτε και σας πάει η ιστορία και οι χαρακτήρες.

Κάθε καινούργιο βιβλίο είναι ένα νέο κύημα, μια νέα γέννηση, ένας μόχθος, όπου υποφέρεις, πονάς, αιμορραγείς, πεθαίνεις και ανασταίνεσαι, όπου χτίζονται, εξελίσσονται οι ήρωες και οι αλήθειες τους μέχρι τον όλεθρο ή τη δόξα τους! Είναι το δικό μου άλγος σε απάντηση των ερωτημάτων μου και των προβληματισμών μου για τις μεγάλες μάχες του έρωτα και της αγάπης, του πλούτου και της φτώχιας, της υγείας και της αρρώστιας, της ζωής και του θανάτου.

«Οι Απαράφθορες». Αρχικά θέλετε να μας δώσετε μία έννοια της λέξης;

Θα σας παραπέμψω στην αρχή του βιβλίου μου όπου αντί προλόγου σημειώνω: «Καμιά φορά η ιστορία ορισμένων ανθρώπων είναι βαρύτερη από την ιστορία του τόπου τους. Τότε η ιστορία τους παραμένει απαράφθορη στον χρόνο. Αυτό το «απαράφθορη» σημαίνει όχι μόνο να μείνει ανεξίτηλη, υπό την έννοια της ενδοκοσμικής αθανασίας, αλλά να μην περιβληθεί με υπερβολές, να μην αποκρυβούν στοιχεία, να μην υποστεί παραμόρφωση».

«Oι αλήθειες τους των ανθρώπινων σχέσεων, του έρωτα και της ζωής», διαβάζουμε στον υπότιτλο του βιβλίου σας. Τι ακριβώς σας ώθησε να γράψετε αυτό το μυθιστόρημα;

Καθώς γράφω δημιουργώ έναν κόσμο, όπου οι ήρωες λειτουργούν, ενεργούν και δοκιμάζονται σκληρά, όμως παράλληλα δοκιμάζομαι κι εγώ προσπαθώντας να κατανοήσω όσα πνίγουν τη λογική και στερεύουν την ευχαρίστηση από τη ζωή μου, αγωνιώ να αναγνωρίσω στους ήρωές μου και στις δράσεις τους τον εαυτό μου, όπως έχω πει και άλλη φορά. Στη συγγραφή, τόσο αυτού του μυθιστορήματος όσο και κάθε άλλου βιβλίου, με εξωθούν όχι μόνο οι δυσκολίες ή οι αντιξοότητες του κόσμου, αλλά προπαντός ο παραλογισμός του ανθρώπου στην προσπάθειά του να διατηρήσει παντοιοτρόπως την εφήμερη ευημερία της εικόνας του.

Έχουν ήδη εκδοθεί πέντε βιβλία σας. Σκέφτεστε κάποιο από αυτά να έχει και συνέχεια;

Ναι, κάποια από αυτά θα μπορούσε να έχουν συνέχεια. Όμως, ποιος ξέρει πόσος είναι ο χρόνος που έχουμε μπροστά μας; Γι’ αυτό γράφω, γράφω αυτό που έχω μέσα στην ψυχή μου, γράφω αυτό που θέλω να βγάλω από μέσα μου, γράφω, και θα δούμε.

Εχετε ταξιδέψει σε Ινδίες, Θιβέτ, Ιμαλάια, αλλά και Άγιο Όρος. Πώς εξελίχθηκε αυτή η αναζήτηση απαντήσεων σε υπαρξιακές ανησυχίες;

Θα σας απαντήσω με τα λόγια ενός από τους ήρωες του βιβλίου μου: «Δεν ονειροβατώ και δεν πετώ σε σύννεφα… Μπορεί για λίγο να γίνομαι ρομαντικός, αλλά γρήγορα εκλογικεύω τα πάντα. Στη ζωή μου κάτι κυριαρχεί και δεν κυριαρχείται… Δεν θρήνησα ποτέ για ό,τι μου συνέβη…, ίσως να κρατώ ένα παράπονο για τις ανθρώπινες συμπεριφορές… Αφήνω τα πάντα πίσω μου…, κλειδώνω την καρδιά και το μυαλό και προχωρώ στο νόημα… Πιστεύω πως κάπου στον κόσμο αυτό υπάρχουν Άνθρωποι και όχι μόνο ανθρωπάκια… Δεν παρασύρθηκα ποτέ από το χρήμα, τη δημοσιότητα ή την κοινωνική θέση των ανθρώπων… Η δική μου κλίμακα ζωής υπαγορεύει να μένω κοντά σ’ αυτούς που μόνο εγώ εκτιμώ, σύμφωνα με τα δικά μου κριτήρια…, όσους δεν μου κάνουν τους βγάζω από τη ζωή μου όποιοι και αν είναι αυτοί…, είτε επώνυμοι είτε ανώνυμοι…, είτε οικείοι είτε οικιακοί. Για τον λόγο αυτό δεν με ενδιαφέρει να είμαι ευχάριστος σε κανέναν…, όποιος “δει”, όποιος “νιώσει”, με έχει δίπλα του… Δεν πιστεύω εύκολα τους ανθρώπους…, θέλω έργα και όχι λόγια…, τα λόγια πείθουν τους κουτούς…, οι άλλοι πείθονται από τις πράξεις… Για όλα αυτά είμαι αμετακίνητος, έτσι, για να πατώ πάνω στη γη σαν να μου ανήκει, γιατί η γη ανήκει σε όλους μας».

Ποια είναι η άποψή σας για τα εμβόλια και την πανδημία του κορονοϊού;

Σχετικά με τα εμβόλια θεωρώ ότι είμαστε τυχεροί που ερευνητές σε διάφορα μέρη της γης συνεργάστηκαν για το κοινό καλό και κατάφεραν με ασφάλεια και ταχύτητα να φτάσουν σε αίσιο αποτέλεσμα. Δυστυχώς η πανδημία ανέδειξε σε πολλούς την άρνηση, ως αποτέλεσμα είτε εσωτερικής κενότητας, ηθελημένης προβολής, φόβου, θρησκευτικού σκοταδισμού κ.λπ.

Θα σας βλέπαμε κάποτε να ασχολείστε με την πολιτική;

Δεν ασχολούμαι με την πολιτική, και δεν θα ήθελα να ασχοληθώ, γιατί στον τόπο μας είναι συνυφασμένη κυρίως με την πόλωση και εγώ πρεσβεύω την Αριστοτελική μεσότητα. Όμως, ως ενεργός πολίτης, έχω γνώμη, ιδιαίτερα για προβλήματα που απασχολούν την κοινωνία μας, και αρθρογραφούσα και τώρα ακόμα κάπου κάπου, όταν νιώσω πως έχω κάτι να πω, γράφω σε ηλεκτρονικές εφημερίδες ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης.