Όλοι μιλάνε για τον ελληνικό πολιτισμό και πώς «ενισχύεται» ιδιαίτερα κάθε Αύγουστο από τους Δήμους και άλλους κρατικούς φορείς, όπως έγινε και φέτος σε όλη την Ελλάδα, φυσικά και στην Κάλυμνο, όπου βρισκόμουν.
Γράφει ο Μάρκος Σκόρδος – Μούγκρος*
Στο τι είδαμε και ακούσαμε δεν θα επεκταθώ ιδιαίτερα, ούτε με ποιο κριτήριο ο κάθε έπαρχος, δήμαρχος ή αντιδήμαρχος πολιτισμού κάνουν τις επιλογές τους (αν και μπορούμε να φανταστούμε).
Είδαμε και πάλι την εμπορική, αγοραία, πρακτική που τσακίζεται να μας γλιτώσει από τον κόπο να σκεφτόμαστε. Είδαμε δημιουργούς να δίνουν έμφαση μόνο στη μορφή και όχι στο περιεχόμενο, που μπορεί να προκαλεί προσωρινά κάποια συναισθήματα, μα στο τέλος να είναι στείρα και νεκρά. Είδαμε απλούς δεξιοτέχνες, μίζερους μικρέμπορους του «πολιτισμού» της αγοράς και διαχειριστές των αδιεξόδων τους.
Τι δεν είδαμε. Δεν είδαμε την τέχνη ως μια μορφή εργασίας, όπου ο άνθρωπος –με αυτό τον ξεχωριστό τρόπο- να προσπαθεί να αφομοιώσει την πραγματικότητα, φυσική και κοινωνική και να κυριαρχήσει σε αυτήν. Να μην εφησυχάζει απέναντι στη ζωή. Δεν είδαμε την τέχνη ως μια πράξη δημιουργική που αναζητά με τόλμη να δώσει κάτι παραπάνω από αυτά που ήδη ξέραμε. Να προκαλεί τη συμμετοχή του κοινού. Δεν είδαμε τη μορφή και το περιεχόμενο ως διαλεκτική ενότητα.
Δεν παραβλέπεται το γεγονός ότι ο λαός μας εδώ και πολλά χρόνια ζει με την ανέχεια και το άγχος της επιβίωσης που κατατρώνε την καθημερινότητα του, με αποτέλεσμα να θεωρεί τον πολιτισμό «περιττή πολυτέλεια» και να μετατρέπεται σε παθητικό καταναλωτή πολιτιστικών αποβλήτων της εμπορευματοποίησης. Οπότε για να διασωθεί ο πολιτισμός, πρώτα και κύρια πρέπει να διασωθούν οι άνθρωποι που τον δημιουργούν και τον απολαμβάνουν, εξαλείφοντας τις αιτίες της εξαθλίωσης, υλικής και πνευματικής.
Για τη λογοτεχνία και την ποίηση, ούτε λόγος. Έχουμε να τις δούμε στο νησί κάτι «αιώνες». Ευτυχώς που υπάρχουν και κάποιες ομάδες (πχ ΘΟΚ) που μας «ξελασπώνουν». Η λογοτεχνία και η τέχνη γενικότερα μας κάνουν να γνωρίζουμε τον κόσμο καλύτερα και δύσκολες έννοιες μπορούν να τις εκφράζουν με ευχάριστο τρόπο. Ιδιαίτερα η λογοτεχνία αποτελεί ένα ισχυρό μέσο διαπαιδαγώγησης, μια συμπυκνωμένη πείρα από τη ζωή με διαφορετικούς τύπους ανθρώπων και διαφορετική ψυχοσύνθεση, που τέτοια πείρα δεν θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε ακόμα και αν ζούσαμε δύο και τρεις ζωές. Καλλιεργεί ταυτόχρονα και τις τρεις πλευρές του ανθρώπινου ψυχισμού: τη νόηση, το συναίσθημα και τη βούληση. Η τριαδική αυτή συνένωση με τη γνώση, είναι που οδηγεί στις μεγάλες πράξεις της ιστορίας.
Αυτός είναι ο αληθινός σκοπός του πολιτισμού: να διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες του λαού και να καλλιεργήσει τις αναγκαίες δυνάμεις –πνευματικές και ψυχικές- που θα τον βοηθήσουν να ανέβει σε ανώτερες, εξανθρωπισμένες μορφές της κοινωνικής ζωής. Αυτές οι σκέψεις ίσως βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τα κριτήρια και τις επιλογές των τοπικών αρχόντων και των κρατικών θεσμών.
*Ο Μάρκος Σκόρδος – Μούγκρος, κατάγεται από την Χώρα Καλύμνου και είναι πτυχιούχος γυμναστής, διαμένει στην Αθήνα ακι εργάζεται ως ιατρικός επισκέπτης στην εταιρεία ELPEN της οικογένειας Πενταφράγκα
