Με τον πλέον … ξεκάθαρο τρόπο, η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στέλνει προς κάθε κατεύθυνση μηνύματα σε σχέση με τον “Έφιππο Θωρακοφόρο Ηγεμόνα” της Καλύμνου, ότι είναι πλέον ενταγμένο στα εκθέματα του υπό σύσταση Μουσείου Εναλλίων Αρχαιοτήτων του Πειραιά και τονίζει πως “η Κάλυμνος, μόνο ωφελημένη είναι από την προβολή της και την συνέκθεσή της στο Εθνικό Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων”, παρόλη την κινητοποίηση και την καθολική απαίτηση του λαού της Καλύμνου και ιδίως των ψαράδων του νησιού, που έφεραν στην επιφάνεια τα “χάλκινα μέρη του Ηγεμόνα” και τα παρέδωσαν για να εκτεθούν στο Μουσείο του νησιού και όχι σε κάποιο άλλο … εθνικό μουσείο!
Η Υπουργός Πολιτισμού, παρά την κινητοποίηση στο νησί, καθώς έχει συσταθεί επιτροπή στην οποία συμμετέχουν ο Δήμος, το Επαρχείο, πολιτιστικοί φορείς και ομάδες πολιτών και κυρίως μαθητές των σχολείων του νησιού, και, παρά την συλλογή περισσοτέρων από 2.500 υπογρφών, παραμένει “αμετακίνητη” στην απόφασή της να μην επιστρέψει το χάλκινο άγαλμα (που έχει πλέον αποδειχθεί ότι αποτελεί ένα εννιαίο σύνολο) στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου, μια εμμονή που την … αιτιολογεί πως “η Μουσειολογική Μελέτη εντάσσει την έκθεση και ανάδειξη της γλυπτικής σύνθεσης του νέου γλυπτού στο Εθνικό Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων … αναδεικνύεται η ιστορία τόσο της ευρύτερης περιοχής της Καλύμνου και της Μικράς Ασίας, όσο και του Αιγαίου και, κυρίως, η ιστορία του ελληνικού πολιτισμού που επικράτησε από την προϊστορική περίοδο στην μεγάλη θαλάσσια λεκάνη της Μεσογείου, μεταφέροντας ιδέες και αξίες του Δυτικού Πολιτισμού”, που όμως αγνοεί την βούληση μιας ολόκληρης κοινωνίας και κυρίως των Καλύμνιων ψαράδων, που παρέδωσαν αυτούς τους θησαυρούς για να εκτίθενται στο νησί και στέλνοντας ένα “αρνητικό μήνυμα” για παρόμοιες περιπτώσεις!
Ακολουθεί η απάντηση της Υπουργού στην από 13/11/24 ερώτηση που έγινε από τον βουλευτή και επικεφαλής κόμματος, Κυριάκο Βελόπουλο, με τον τίτλο «Αρπαγή των χάλκινων αγαλμάτων της Καλύμνου» στην οποία διαφαίνεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο η πρόθεση του Υπουργείου Πολιτισμού και το γεγονός πως οι εκλήσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς για το ζήτημα της επιστροφής των “Ελγινείων της Καλύμνου”, απευθύνονται, όπως αναφέρει σε λόγο του ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός, “εἰς ὦτα μὴ ἀκουόντων“
Θέμα: Απάντηση στη με αριθμό πρωτοκόλλου 1295/13.11.2024 Ερώτηση με θέμα:
«Αρπαγή των χάλκινων αγαλμάτων της Καλύμνου»
Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 1295/13.11.2024 Ερώτησης του Βουλευτή κ. Κυριάκου Βελόπουλο και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Εντύπωση προκαλεί ο εσφαλμένος ισχυρισμός του κ. Βουλευτή ότι το Εθνικό Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων «μάλλον κτίζεται και με χρήματα ξένης εταιρίας». Όπως είναι ευρέως γνωστό, το Μουσείο χρηματοδοτείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 93.038.258,73 €.
Όπως έχω πολλές φορές επαναλάβει, στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, τα χαλκά ευρήματα ελληνιστικών χρόνων από τη θαλάσσια περιοχή της Καλύμνου, η κεφαλή ηγεμόνα με διάδημα και καυσία, οι δύο κνήμες έφιππου ανδριάντα, καθώς και το τμήμα κορμού έφιππου θωρακοφόρου μεταφέρθηκαν σταδιακά στην Αθήνα, για τη συντήρησή τους, αλλά και με δεδομένο ότι η επιστημονική μελέτη έθεσε, ευθύς εξαρχής, ότι πιθανόν συνανήκουν. Τα τρία πρώτα ευρήματα παρουσιάζονταν από το 2009 έως το 2015 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καλύμνου, ενώ ο κορμός του Θωρακοφόρου μεταφέρθηκε, με την εύρεσή του το 2009, στα εργαστήρια συντήρησης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στην Αθήνα. Είναι προφανές ότι τα ανωτέρω τμήματα, εφόσον επιβεβαιωθεί και η συναρμογή της κεφαλής με τον κορμό, δεν συνιστούν πια μεμονωμένα ευρήματα, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο, το οποίο, μετά την ανάταξή του, θα αποτελεί ένα εντυπωσιακό χάλκινο άγαλμα, σε κλίμακα μεγαλύτερη του φυσικού. Θα πρόκειται, λοιπόν, για ένα «νέο» εύρημα, το οποίο μάλιστα θα αποτελεί σημείο αναφοράς για τους μελετητές της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής.
Επιπροσθέτως, αναφορικά με την προέλευση των ανωτέρω ευρημάτων, σύμφωνα με το αρχείο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, αυτά ανασύρθηκαν από διαφορετικές θέσεις, στην ευρύτερη περιοχή Καλύμνου -Τελένδου – Κω – Λέρου – Αρκιών, και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους (μεταξύ 1997 και 2006). Οι έρευνες της Εφορείας, που διενεργήθηκαν στην περιοχή το 2000 και το 2002 δεν εντόπισαν το ναυάγιο, ώστε να υποτεθεί η πορεία του, δηλαδή η αφετηρία του πλοίου και ο πιθανός προορισμός του. Εντούτοις, σύμφωνα με τις μελέτες της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων, δεδομένου ότι το γλυπτό του θωρακοφόρου βρέθηκε μαζί με έναν αμφορέα από την Κνίδο, η πιθανή διαδρομή του πλοίου εντάσσεται στον γνωστό από την αρχαιότητα θαλάσσιο δρόμο από τις ακτές της Μικράς Ασίας, και στην περίπτωση αυτή τη δίοδο μεταξύ Αλικαρνασσού – Κνίδου- Κω- Καλύμνου, προς την ηπειρωτική χώρα και το μεγάλο λιμάνι του Πειραιά ή την Ιταλική χερσόνησο.
Με βάση τα ανωτέρω, η Μουσειολογική Μελέτη εντάσσει την έκθεση και ανάδειξη της γλυπτικής σύνθεσης του νέου γλυπτού στο Εθνικό Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, όπου μαζί με άλλα ευρήματα και ναυάγια, αναδεικνύεται η ιστορία τόσο της ευρύτερης περιοχής της Καλύμνου και της Μικράς Ασίας, όσο και του Αιγαίου και, κυρίως, η ιστορία του ελληνικού πολιτισμού που επικράτησε από την προϊστορική περίοδο στην μεγάλη θαλάσσια λεκάνη της Μεσογείου, μεταφέροντας ιδέες και αξίες του Δυτικού Πολιτισμού. Επισημαίνεται ότι το Μουσείο Εναλίων δεν είναι ένα μουσείο του Πειραιά ή ένα μουσείο της Αθήνας. Είναι ένα εθνικό μουσείο για τις ενάλιες αρχαιότητες, το οποίο εκπροσωπεί διεθνώς τη χώρα, τις θάλασσές της, τον πολιτισμό της, τη ναυτοσύνη της. Η Κάλυμνος, μόνο ωφελημένη είναι από την προβολή της και την συνέκθεσή της στο Εθνικό Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων.
Η Υπουργός Πολιτισμού
ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ
